Rektoskopia, zwana również wziernikowaniem odbytnicy, to jedno z podstawowych badań endoskopowych pozwalających na ocenę stanu błony śluzowej jelita grubego. Dzięki temu badaniu możliwe jest wykrycie nieprawidłowości, pobranie wycinka do dalszych badań histopatologicznych, a także usunięcie drobnych zmian, takich jak polipy czy miejsca krwawienia. Rektoskopia jest szczególnie wskazana u pacjentów zgłaszających objawy takie jak ból w okolicy odbytu, świąd, krwawienia, nieprawidłowości w rytmie lub kształcie stolca, a także w sytuacjach, gdy zauważalne są guzy lub brak kontroli podczas defekacji.
Objawy, które powinny skłonić do wykonania rektoskopii
Badanie to jest zalecane, gdy pacjent doświadcza uporczywego świądu odbytu, zauważa krew w stolcu lub na papierze toaletowym, odczuwa ból w okolicy odbytu i podbrzusza, boryka się z nieregularnym rytmem wypróżnień lub zmianami w konsystencji i kształcie stolca. Rektoskopia pozwala także na diagnostykę guzów w odbycie oraz jest pomocna w przypadku problemów z utrzymaniem stolca. Badanie może być również wykonywane w celu potwierdzenia obecności niektórych chorób, takich jak skrobiawica.
Jak przygotować się do rektoskopii?
Przygotowanie do badania jest istotnym elementem, który wpływa na jego skuteczność i komfort pacjenta. Na 48 godzin przed rektoskopią zaleca się stosowanie diety płynnej, obejmującej buliony, soki, przecedzone zupy, napoje niegazowane, herbatę, kisiel czy budyń. Dzień przed badaniem konieczne jest wykonanie wlewki doodbytniczej, którą można wykonać za pomocą dostępnych bez recepty preparatów, takich jak ENEMA czy RECTANAL. W dniu badania wlewkę należy powtórzyć, a jednocześnie można przyjmować jedynie płyny.
Przed przystąpieniem do rektoskopii pacjent powinien wykonać dodatkowe badania oceniające krzepliwość krwi, wykluczające obecność wirusa zapalenia wątroby oraz EKG. Jeśli pacjent wcześniej wykonywał badania endoskopowe, warto przynieść ze sobą dokumentację medyczną. Na badanie należy zgłosić się co najmniej 30 minut przed wyznaczoną godziną.
Przebieg i czas trwania badania
Rektoskopia trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut. Pacjent układany jest najczęściej w pozycji kolankowo-łokciowej, co umożliwia wyprostowanie odcinka jelita grubego zwanego okrężnicą esowatą. Jeśli taka pozycja nie jest możliwa do przyjęcia, alternatywnie stosuje się ułożenie na lewym boku z nogami podciągniętymi do klatki piersiowej.
Przed rozpoczęciem badania lekarz dokładnie ogląda okolice odbytu i przeprowadza badanie per rectum. Następnie delikatnie wprowadza rektoskop do odbytnicy. Dla zmniejszenia dyskomfortu stosowane jest miejscowe znieczulenie – końcówka wziernika jest pokrywana środkiem znieczulającym. W trakcie badania pacjent może odczuwać ból oraz uczucie parcia na jelito, jednak cały zabieg jest krótki i bezpieczny.
