Alergia na pyłki – problem, który powraca co roku
Katar, swędzenie oczu, uczucie zmęczenia – jeśli co roku wracają do Ciebie w podobnym czasie, prawdopodobnie masz do czynienia z alergią sezonową. Reakcje na pyłki roślin to dziś jedna z najczęstszych dolegliwości, z jakimi zmagają się Polacy. Skutecznym sposobem, by zapanować nad objawami, jest korzystanie z kalendarza pylenia. Dzięki niemu można przewidzieć, kiedy w powietrzu pojawią się największe stężenia konkretnych alergenów i przygotować się do sezonu z odpowiednim wyprzedzeniem.
Skąd wiemy, co pyli?
Kalendarz pylenia powstaje na podstawie pomiarów prowadzonych przez stacje monitorujące pyłki w różnych regionach kraju. Uwzględnia on okresy intensywnego pylenia poszczególnych gatunków roślin – od leszczyny i olszy na początku roku, przez brzozę, trawy i bylicę, aż po ambrozję, która uaktywnia się późnym latem i wczesną jesienią. To narzędzie, które pozwala alergikom skutecznie planować codzienne aktywności i leczenie.
Objawy alergii sezonowej – jak je rozpoznać?
Objawy alergii na pyłki są często mylone z przeziębieniem. Zazwyczaj pojawiają się nagle i utrzymują się przez dłuższy czas, a ich nasilenie zależy od rodzaju pyłków obecnych w powietrzu. Wodnisty katar, częste kichanie, łzawienie oczu, suchy kaszel czy świąd skóry to tylko część dolegliwości, z którymi borykają się osoby uczulone. Objawy mogą też obejmować ból głowy, problemy z koncentracją i uczucie ciągłego zmęczenia. Dla niektórych alergia sezonowa to nie tylko uciążliwość, ale poważne zaburzenie codziennego funkcjonowania.
Sezon pylenia – kiedy jest najgorzej?
W Polsce sezon pylenia zaczyna się już w styczniu i może trwać aż do października. Jako pierwsze pylą drzewa, takie jak leszczyna czy olsza, następnie brzoza, topola, dąb i jesion. Gdy nadejdzie późna wiosna i lato, w powietrzu dominują pyłki traw, które są najczęstszą przyczyną alergii w naszym kraju. Latem pojawiają się również pyłki chwastów – zwłaszcza bylicy i ambrozji, której stężenie z roku na rok rośnie, szczególnie w pobliżu stacji kolejowych i terenów przemysłowych. Dodatkowo od czerwca do września występuje wysokie stężenie zarodników grzybów mikroskopowych, takich jak alternaria i cladosporium – to również silne alergeny, zwłaszcza dla osób z chorobami układu oddechowego.
sty | lut | mar | kwi | maj | cze | lip | sie | wrz | paź | lis | gru | |||||||||||||||||||||||||
Leszczyna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Olsza | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Brzoza | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Topola | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jesion | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dąb | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trawy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Babka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Szczaw | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pokrzywa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Komosa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bylica | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ambrozja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cladosporium | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alternaria | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| sty | lut | mar | kwi | maj | cze | lip | sie | wrz | paź | lis | gru | |||||||||||||||||||||||||
| niskie | wysokie |
Najczęstsze alergeny w Polsce
Wśród alergenów pyłkowych największe znaczenie mają pyłki traw – to one są główną przyczyną kataru siennego w naszej szerokości geograficznej. Pylenie traw przypada na maj, czerwiec i pierwszą połowę lipca. Bardzo częstym alergenem jest również bylica, której okres pylenia to lipiec i sierpień. Na wiosnę problemem staje się brzoza, a jeszcze wcześniej – olsza i leszczyna, które pylą już w pierwszych miesiącach roku.
Jak ograniczyć kontakt z pyłkami?
Choć całkowite unikanie kontaktu z pyłkami jest niemożliwe, warto wprowadzić do codzienności proste zasady, które ograniczą narażenie na alergeny. Najlepiej wietrzyć mieszkanie rano lub wieczorem, gdy stężenie pyłków jest niższe. W ciągu dnia warto trzymać okna zamknięte i unikać suszenia ubrań na zewnątrz. Pomocne są też oczyszczacze powietrza oraz częste zmienianie filtrów w klimatyzacji. Po powrocie z dworu dobrze jest umyć ręce i twarz, a także przebrać się w czyste ubrania. Spacerując w sezonie pylenia, warto nosić okulary przeciwsłoneczne, które ograniczają kontakt pyłków z oczami. A jeśli objawy utrudniają normalne funkcjonowanie, pomocne mogą okazać się leki przeciwhistaminowe, które łagodzą reakcję organizmu na alergeny.
Kalendarz pylenia – Twój codzienny sojusznik
Choć całkowite unikanie kontaktu z pyłkami jest niemożliwe, warto wprowadzić do codzienności proste zasady, które ograniczą narażenie na alergeny. Najlepiej wietrzyć mieszkanie rano lub wieczorem, gdy stężenie pyłków jest niższe. W ciągu dnia warto trzymać okna zamknięte i unikać suszenia ubrań na zewnątrz. Pomocne są też oczyszczacze powietrza oraz częste zmienianie filtrów w klimatyzacji. Po powrocie z dworu dobrze jest umyć ręce i twarz, a także przebrać się w czyste ubrania. Spacerując w sezonie pylenia, warto nosić okulary przeciwsłoneczne, które ograniczają kontakt pyłków z oczami. A jeśli objawy utrudniają normalne funkcjonowanie, pomocne mogą okazać się leki przeciwhistaminowe, które łagodzą reakcję organizmu na alergeny.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeśli objawy alergii utrzymują się dłużej, nasilają się lub zaczynają utrudniać codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z lekarzem. W naszym Ośrodku Rehabilitacyjno-Leczniczym w Mikołowie możesz skorzystać z pomocy doświadczonego alergologa – specjalisty, który zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób wywoływanych przez alergeny.
Alergeny to substancje obecne w środowisku, które mogą wywoływać reakcje uczuleniowe – należą do nich m.in. pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pleśń, sierść zwierząt, niektóre pokarmy, konserwanty, metale czy składniki kosmetyków. Objawy pojawiają się w wyniku nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego na kontakt z tymi substancjami.
Podczas wizyty alergolog przeprowadza szczegółowy wywiad, zleca odpowiednie badania – takie jak testy skórne punktowe lub badania krwi w kierunku swoistych przeciwciał IgE – i na tej podstawie ustala przyczynę dolegliwości. W zależności od wyniku może zaproponować leczenie objawowe (np. leki przeciwhistaminowe) lub odczulanie, które znacząco zmniejsza wrażliwość organizmu na alergen.
Wczesna diagnoza i indywidualnie dobrane leczenie są szczególnie ważne w przypadku dzieci, osób z objawami ze strony układu oddechowego (takimi jak duszności) czy podejrzeniem astmy. Nie warto czekać – im szybciej poznasz źródło swoich dolegliwości, tym skuteczniej możesz je kontrolować.